Jerash (Dżerasz, dawniej Gerasa) – Miasto ze wspaniale zachowanymi ruinami budowli i teatru rzymskiego oraz świątyni położonych na wysokim wzgórzu, oddalone około 50 km od obecnej stolicy Jordanii – Ammanu.
 |
| „Kolumny Świątyni Artemidy patronki miasta Gerasa położone na wysokim wzgórzu, na które prowadzi wejście -przez bramę do góry po monumentalnych schodach – Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
|
|
|
|
|
 |
„Monumentalne schody prowadzące na górę do wejścia do Świątyni Artemidy
patronki miasta Gerasa na wzgórzu – Jerash (Jordania)” Agnes M |
Miasto Gerasa założył Aleksander Wielki w IV w p.n.e. Początki miasta datowane są na 70 r. n.e., gdy wojska rzymskie pod dowództwem Pompejusza zajęły miasto. Wtedy rozbudowano miasto zgodnie z zabudową typową dla rzymskich miast z główną ulicą Cardo Maximus z wysokimi kolumnami przeciętą licznymi bocznymi uliczkami po obu stronach. W czasach panowania Rzymian w mieście zwanym Gerasa(Geraza) mieszkał słynny neopitagorejski filozof Nikomachos z Gerazy (II w. n.e.). W tym okresie, gdy w mieście panował cesarz rzymski Trajan Geraza przeżywała czasy największego rozwoju. Po zdobyciu w 106 r. n.e. miasto Geraza włączono do nowej prowincji rzymskiej zwanej Arabią (Skalistą). W epoce Cesarstwa Bizantyjskiego miasto Geraza zostało przebudowane i wzniesiono w nim siedem nowych kościołów chrześcijańskich. Następnie w 614 r. n.e. miasto Geraza zdobyli Sasanidzi a od roku 636 n.e. zostało podbite przez Arabów. Miasto leży w rejonie często nawiedzanym przez trzęsienia ziemi a największe z nich w 749 r. n.e. niemal całkowicie zniszczyło miasto Gerazę. W 1806 roku niemiecki archeolog Ulrich Seetzen odkrył ruiny miasta Gerazy obecnie nazywanego Jerash i wtedy rozpoczęto prace wykopaliskowe oraz stopniową rekonstrukcję budowli z czasów rzymskich.
Pierwszą monumentalną budowlą zgodnie z tradycjami rzymskimi jest zachowany do dnia dzisiejszego i zrekonstruowany ogromny Łuk Hadriana wznoszący się w odległości 450 m na południe od murów miasta. Łuk Hadriana wznosi się obok imponującego Hipodromu, którego południowa część została poddana rekonstrukcji. Następnie ogromna brama tzw. Brama Południowa prowadzi zwiedzających w kierunku rozległego asymetrycznego placu zwanego Placem Owalnym z długim portykiem jońskim. Od strony zachodniej Plac Owalny od strony zachodniej góruje nad placem Świątynia Zeusa z I w. n.e. Na zachód od niej również na wysokim wzgórzu nad miastem góruje ogromny Teatr Południowy z II w. n.e. Po zejściu w dół przechodzimy przez Plac Owalny, który stanowi początek największej ulicy tzw. Cardo Maximus ciągnącej się na długość 800 m.W dawnych czasach wzdłuż Cardo Maximus usytuowane były targowiska, budowle miejskie, świątynie, wodotryski, nimfeum i inne obiekty użyteczności publicznej. Następnie przechodzimy na teren ogromnego Forum zwanym Agora, na środku której umieszczono dużą kolumnę na kwadratowym cokole zwieńczonej fryzem z metalu. Dochodzimy do skrzyżowania Tetrapylonu Południowego z decumanus południowym czyli bogato zdobioną rzeźbiarsko fasadą świątyni rzymskiej, którą przekształcono w czasach bizantyjskich w kościół tzw. Katedrę. Mijamy położone wzdłuż Cardo Maximus – ozdobiony w ornamenty wodotrysk miejski czyli Nimfeum. Pozostałe rzymskie budowle to imponujące Termy Zachodnie, Tetrapylon Południowy dawniej przykryty kopułą i tworzący skrzyżowanie z decumanus północnym oraz tzw mały Teatr Północny i północna ulica kolumnadowa prowadząca w kierunku Bramy Północnej.
W epoce bizantyjskiej za czasów cesarza Justyniana Wielkiego część rzymskich budowli została przekształcona w kościoły chrześcijańskie. Wybudowano również nowe kościoły z kamienia, pochodzącego z kolumn, które uległy zniszczeniu podczas nawiedzających miasto trzęsień ziemi. Na wzgórzu w Jerash od strony zachodniej rozpościera się kompleks trzech kościołów pod wezwaniem Św Jerzego, Św Jana Chrzciciela oraz Św. Kosmy i Św Damiana ze słynnymi mozaikami z VI w. n.e.
 |
| „Wejście na teren ruin w Jerash (Jordania) przez monumentalny Łuk Cesarza Hadriana” Agnes M |
 |
| „Imponujący Hipodrom rzymski znajdujący się obok Łuku Triumfalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Monumentalna brama tzw Brama Południowa prowadząca do Placu Owalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Pięknie zachowane kolumny na terenie starożytnego miasta Gerasa a w tle współczesne miasto Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Widok na ogromne nimfeum w centrum miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Turyści na ogromnym tzw Placu Owalnym w Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Fragment pięknie zachowanej do dziś ozdobnej kolumny na tle współczesnego miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Fragment Cardo Maximus prowadzącego w stronę Tetrapylonu Północnego w Jerash (Jordania” Agnes M |
 |
| „Fragmenty ozdobnych kolumn a w tle współczesne zabudowania miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Grupa stojąca przed kolumnami przed schodami prowadzącymi do Świątyni Artemidy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Przepiękne zdobienia fragmentów kolumn w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Panorama starożytnych ruin a w tle współczesne meczety w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Pozostałości dawnych świątyń na tle współczesnego miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
„Widok z góry na ogromny Plac Owalny z ozdobną kolumną na środku a w tle panorama nowoczesnego
miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Fragmenty starożytnych kolumn na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga z grupą jordańskich nastolatek zwiedzających ruiny w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zdjęcie wewnątrz Teatru Południowego znajdującego się na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na monumentalną Bramę Południową w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Charakterystyczne pamiątki z buteleczkami wypełnionymi kolorowym piaskiem na targu w Jerash (Jordania)” Agnes M
|
Kontynuując zwiedzanie Jordanii
wyruszyliśmy w dalszą drogę podziwiając po drodze zróżnicowany krajobraz
Jordanii. Przejeżdżaliśmy przez małe miasteczka, których mieszkańcy zajmowali
się drobnym handlem w małych przydrożnych sklepach oraz rolnictwem uprawiając
drzewka oliwne i cytrusowe a także sadząc warzywa. Z daleka widzieliśmy stada
owiec i kóz wraz z pasterzami ubranymi w tradycyjne stroje arabskie z
charakterystyczną chustą na głowie czyli kefiją tzw. arafatką nazwaną tak od
imienia przywódcy Palestyńczyków – Prezydenta Autonomii Palestyńskiej – Jasira
Arafata. Tradycyjna kefija najczęściej jest koloru białego ozdobiona czarnym
lub czerwonym wzorem, przytrzymywana na miejscu za pomocą grubej pętli z
czarnego sznurka zwanego – agal.
 |
| „Pasterz ubrany w tradycyjną arafatkę pilnujący stada owiec przy jednej z dróg w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Mężczyźni ubrani w tradycyjne stroje z ozdobną kefiją na głowie w mieście niedaleko Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
|
Jeden ze sprzedawców z tradycyjną arafatką na głowie sprzedający warzywa
przy drodze do Jerash (Jordania)” Agnes M
|
 |
| „Jordańczycy w tradycyjnych chustach na głowie remontujący dom przy drodze prowadzącej do Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Jordańczyk ubrany w tradycyjną arafatkę w jednym z miast niedaleko Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańczyk ubrany w tradycyjną arafatkę na jednej z ulic niedaleko miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańczyk ubrany w tradycyjną arafatkę zmierzający w stronę banku w Jordanii” Agnes M |
|
 |
| „Jordański strażnik pilnujący porządku niedaleka grobowca z urną na terenie Petry (Jordania)” Agnes M |
|
|
|
|
Zbliżyliśmy się do stolicy
Jordanii – miasta Amman, do którego mieliśmy powrócić wieczorem na pierwszy
nocleg w Królestwie Jordanii. Skierowaliśmy się dalej na północ od miasta Amman
i po przejechaniu około 50 km dotarliśmy do Jerash – nowoczesnego miasta, w
którym w samym centrum zauważyliśmy z daleka ogromną bramę w kształcie rzymskiego
Łuku Triumfalnego. Zatrzymaliśmy się na parkingu i weszliśmy na teren
stanowiska archeologicznego przez duże targowisko, na którym można było kupić
różnego rodzaju pamiątki – magnesy z charakterystycznymi budowlami z miast
Petra i Jerash, ozdobne wazoniki, małe buteleczki wypełnione kolorowym piaskiem
tworzące ozdobne obrazki, książki i różnego rodzaju ubrania, tradycyjne
arafatki we wszystkich kolorach oraz ozdobna biżuteria. Można było tam odpocząć
i wzmocnić się południową kawą przed męczącym kilkugodzinnym zwiedzaniem
starożytnej części miasta Jerash, która została odkopana a część budowli
została niedawno odbudowana i zrekonstruowana. Starożytne miasto Jerash zostało
zbudowane na wzór typowych rzymskich miast z główną ulicą – Cardo Maximus z
ozdobnymi kolumnami przeciętą bocznymi ulicami.
 |
| „Wyschnięte koryto rzeki w drodze do Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Butelka niegazowanej jordańskiej wody mineralnej” Agnes M |
 |
| „Zabudowania przy drodze prowadzącej do Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Przystanek autobusowy z jordańską flagą narodową przy jednej z dróg w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Typowe jordańskie miasteczko z meczetem w centrum miasta” Agnes M |
 |
| „Jeden z ozdobnych meczetów w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Sprzedawca owoców i warzyw przy jednej z dróg w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Budynek ozdobiony jordańską flagą narodową” Agnes M |
 |
| „Obóz beduinów widziany z góry w drodze do Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Tereny wyżyny jordańskiej w drodze do Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z góry na indywidualne plantacje przy domu w drodze do Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na dzielnicę mieszkalną w małym mieście w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Samotne drzewo na terenie pustynnym w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Widok z góry na szeroko rozciągającą się wyżynę w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Pozostałości zabudowań przy drodze do Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Piękny krajobraz jordańskiej wyżyny z fragmentem niewielkich zabudowań” Agnes M |
 |
| „Ogromna plantacja drzewek oliwnych widoczna z daleka (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zbliżenie małej plantacji drzewek oliwkowych w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Znak drogowy stop z arabskim napisem przy drodze w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Liczne plantacje drzewek oliwkowych przy domach na terenie Jordanii” Agnes M |
 |
| „Znajdujące się w tle nowo budowane domy w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na kolejne plantacje oliwek w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Dywany wywieszone na budynku przy jednej z dróg w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Mały warsztat przy jednej z dróg w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Jedna z jordańskich kawiarni ozdobiona wizerunkiem króla Jordanii” Agnes M |
|
 |
| „Ciężarówka na jednej z dróg w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Ogromna plantacja oliwek widoczna z góry w jednym w małych miast w Jordanii” Agnes M |
 |
| „Nowo wybudowane domy znajdujące się na przedmieściach miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nowoczesne bloki wybudowane na przedmieściach miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na nowoczesne bloki w mieście Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nowoczesna część miasta Jerash (Jordania) wraz z dużym meczetem” Agnes M |
 |
| „Jeden z ogromnych nowoczesnych meczetów w mieście Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Mały sklep z owocami w centrum miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na meczet znajdujący się w centrum miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Wysoka kliku metrowa wieża minaretu w centrum Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na wejście prowadzące na teren stanowiska archeologicznego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na ogromny Łuk Cesarza Hadriana i hipodrom w starożytnej części Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na wjazd do centrum miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańskie kobiety ubrane w tradycyjne czarne stroje arabskie” Agnes M |
 |
| „Konie odpoczywające niedaleko hipodromu i oczekujące na turystów w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Uczestnicy wycieczki z jordańskiej szkoły niedaleko ruin w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jedno ze stoisk z jordańskimi pamiątkami w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańczyk prowadzący konia w stronę hipodromu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Grupa jordańskich uczennic zmierzająca z parkingu w stronę wejścia na teren wykopalisk w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordański chłopiec z czerwonymi różami, które będzie wręczał jordańskim uczennicom” Agnes M |
 |
| „Autokary zaparkowane na ogromnym parkingu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z boku na ogromny hipodrom w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jedno ze stoisk z pamiątkami na targowisku w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ozdobne kolorowe obrazy na targowisku w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Tradycyjne maskotki z wielbłądami na stoisku w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Przerwa na kawę i krótkie zakupy na targu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ładne kolorowe chusty z jedwabiu oraz tradycyjne stroje arabskie w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordański sprzedawca na targu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
„Ozdobne wazony i talerzyki z wyrzeźbionymi słynnymi jordańskimi budowlami w Petrze i Jerash (Jordania)”
Agnes M |
 |
| „Książki o Jerash przetłumaczone na języki obce i pocztówki na targu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Wejście do jednego z tradycyjnych sklepów z pamiątkami w Jerash (Jordania)” Agnes M |
Gdy wcześniej czytałam opis
wycieczki zastanawiałam się jak w Jordanii miałyby znajdować się jakieś grecko-
rzymskie ruiny najlepiej zachowanego miasta Dekapolu zwanego „Pompejami
wschodu”. Jednak to co zobaczyłam po przejściu przez imponującą bramę Łuku
Triumfalnego przeszło moje najśmielsze oczekiwania.
 |
| „Tablica powitalna w starożytnym mieście Jerash (Jordania) po arabsku i po angielsku” Agnes M |
 |
| „Starożytna mapa miasta Jerash (Jordania) zwanego dawniej Gerasa” Agnes M |
Po wyjściu z terenu targowiska
przeszliśmy w górę po schodach kierując się w stronę głównego wejścia na teren
stanowiska archeologicznego. Nikt nie sprawdzał biletów przy wejściu na teren
wykopaliska Jerash. Jednak byliśmy cały czas pod dyskretną ochroną policji
turystycznej, która śledziła każdy ruch turystów. Słońce było coraz wyżej i po
pewnym czasie uznałam, że bluza a tym bardziej sweter mi się nie przyda. Pod
koniec zwiedzania słońce tak mocno grzało, że zostałam w koszulce z krótkimi
rękawami a miałam wrażenie, że cały czas jest mi dalej tak bardzo gorąco.
Pamiętam jak równocześnie ze zdziwieniem i podziwem patrzyłam na nauczycielki w
grubych jesiennych płaszczach pilnujące grupy jordańskich nastolatek, które również
były dosyć grubo ubrane w kolorowych chustach lub eleganckich kolorowych
kapeluszach. Zaraz przy wejściu w środkowej części Łuku Triumfalnego młodzi sprzedawcy mieli
rozłożone jakieś pamiątki i inne atrakcyjne towary dla turystów.
Charakterystyczną rzeczą było również to, iż każda z grupy jordańskich
nastolatek przy wejściu obdarowywana była ładną czerwoną różą i z tymi różami
dalej zwiedzały one ruiny starożytnego miasta Jerash. Ogromny Łuk Triumfalny
został zbudowany z kamienia w kolorze ochry w 129 r. n. e. na pamiątkę wizyty
Cesarza Hadriana w formie trój przelotowej bramy ozdobionej niszami
przeznaczonymi na posągi, które nie zachowały się do dzisiejszych czasów. Łuk
Triumfalny wznosi się w odległości ok. 450 metrów na południe od murów
miejskich. W pobliżu znajduje się ogromny Hipodrom, którego południowa część
została niedawno odbudowana.
 |
| „Nasza grupa po wyjściu z targu zmierza po schodach na teren wykopalisk w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nasza gupa widoczna z daleka zbliża się do wejścia przy Łuku Hadriana w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Mapa znajdująca się przed wejściem na teren wykopalisk w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Imponujący Łuk Triumfalny Cesarza Hadriana w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańscy uczniowie i uczennice zmierzające w stronę wejścia na teren starożytnego Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nasza grupa przechodzi przez Łuk Hadriana na teren Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| |”Fragment bocznej lewej kolumny wraz z mniejszym łukiem stanowiący część Łuku Triumfalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Wejście przez środek Łuku Triumfalnego na teren wykopalisk w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Policjant pilnujący porządku przy wejściu na teren starożytnej części Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Jordańczyk sprzedający różne kolorowe kapelusze i nakrycia głowy chroniące przed słońcem w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na 3 bramy prowadzące na teren starożytnego miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga na tle Łuku Hadriana w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańskie uczennice z czerwonymi różami czekają na swoją nauczycielkę w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordański chłopiec z czerwonymi różami przed hipodromem w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jeden z funkcjonariuszy tzw policji turystycznej pilnuje porządku w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Piękne ozdobne kolumny znajdujące się po prawej stronie Łuku Triumfalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nasza grupa przechodzi przez główną bramę Łuku Triumfalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Pozostałości fragmentów starożytnych budowli z fragmentami napisów znalezione w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok od środka na ogromny Łuk Triumfalny w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Fragmenty starożytnych wykopalisk w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Wąskie boczne przejście na teren hipodromu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
Po lewej stronie od
wejścia przez Łuk Triumfalny weszliśmy przez wąskie przejście zakończone u góry
sklepieniem w formie łuku na teren ogromnego Hipodromu, gdzie dodatkową
atrakcją była przejażdżka na koniu za dodatkową opłatą. Hipodrom został
wzniesiony w latach między I a III w. n. e. i mógł pomieścić widownię aż do 15
tysięcy widzów. Wymiary hipodromu to aż 244 na 50 metrów, który kiedyś
wykorzystywany był jako ogromna arena do gry w polo. Następnie przeszliśmy
dalej podziwiając pięknie zachowane mozaiki i przeróżne fragmenty odkopanych
ozdobnych kolumn.
 |
| „Mapa i dokładny opis historii powstania Hipodromu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Przejście sklepione łukiem prowadzące na teren współczesnego Hipodromu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
|
„Główne wejście na teren Hipodromu zakończone łukiem w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na rozciągający się Hipodrom rzymski w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ogromne trybuny Hipodromu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na trybuny i łuk Hipodromu rzymskiego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zbliżenie jednego z łuków tworzących Hipodrom rzymski w Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Panorama rozciągająca się od strony trybun Hipodromu rzymskiego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga na tle trybun Hipodromu rzymskiego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z boku na łuki tworzące Hipodrom rzymski w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Turyści na trybunach rzymskiego Hipodromu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na część południową Hipodromu rzymskiego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Mur wzmacniający widownię Hipodromu rzymskiego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańczyk z koniem na terenie Hipodromu rzymskiego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z boku na Hipodrom rzymski a w tle nowoczesne zabudowania Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ozdobne sklepienia w formie łuków stanowiące część Hipodromu rzymskiego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Tablica znajdująca się pod jednym z łuków informująca o wyścigach w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na pięknie zachowany do dziś Hipodrom rzymski w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Pozostałości dawnych budowli znalezione podczas prac archeologów w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ładnie zachowane części mozaik posadzkowych w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ruiny starożytnego kościoła wraz z mozaikami posadzkowymi w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Opis wraz z mapą dotyczący starożytnego kościoła z mozaikami w Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
Powoli zbliżyliśmy się do
kolejnej imponującej bramy tzw. Bramy Południowej z I w n.e., która prowadziła
nas w stronę ogromnego tzw. Placu Owalnego o nieregularnym kształcie otoczonego
imponującymi kolumnami. W tym miejscu nasz przewodnik opłacił nasze wejście na
teren ruin w Jerash. Po lewej stronie od Bramy Południowej znajduje się długi i
wysoki mur na szczycie którego znajdują się pozostałości ruin dawnej Świątyni
Zeusa, wzniesionej w latach 162-163 n.e. i
powstałej na fundamentach poprzedniej świątyni rzymskiej z I w n.e.,
która zastąpiła starszą Świątynię grecką. Obecnie Świątynia Zeusa składa się z
dobrze zachowanych wysokich aż 15 metrowych kolumn a monumentalne schody
prowadzą turystów w dół ze wzgórza na ogromny Plac Owalny.
Zwiedzając ogromny Plac Owalny podziwialiśmy przepiękne widoki i zrobiliśmy
sobie wiele ładnych pamiątkowych zdjęć. Plac o wymiarach 90 na 80 metrów otoczony
jest dookoła aż 56 kolumnami jońskimi zwieńczonymi trzyczęściowym architrawem.
Dawniej kolumnada tworzyła swoiste podcienia, które stanowiły podstawę sklepów.
Charakterystyczną rzeczą wyróżniającą
się wzdłuż całego ogromnego Placu Owalnego jest oryginalna posadzka w
formie prostokątnych kamiennych płyt a na środku znajduje się wzniesiona w VII
w n.e. wysoka kilkumetrowa kolumna
zwieńczona kiedyś na szczycie metalowym fryzem.
 |
| „Widok na współczesne zabudowania w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Budynek Ministerstwa Turystyki ozdobiony jordańską flagą narodową w Jerash (Jordania)” |
 |
| „Meczet zwieńczony niebieską kopułą w środku nowoczesnego miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nasz przewodnik opłacający wstęp na teren stanowiska archeologicznego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga na tle ruin jednej ze świątyń na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na tzw Bramę Południową w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zbliżenie świątyni Zeusa na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nauczycielka jordańskich uczennic w płaszczu i tradycyjnej chuście w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zabudowania wzdłuż tzw Bramy Południowej w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Wysoki mur wzdłuż wzgórza w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Turyści zmierzający w stronę tzw Placu Owalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Turyści kierujący się w stronę Placu Owalnego dwoma drogami górną i dolną w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Jordańskie uczennice na tle kolumn na tzw Placu Owalnym w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z boku na wzgórze świątynne w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Rzędy ozdobnych kolumn na tzw. Placu Owalnym w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na kolumny na tzw. Placu Owalnym w Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Zbliżenie kolumn wraz z posadzką zbudowaną z charakterystycznych płyt w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok od strony tzw Placu Owalnego w kierunku Bramy Południowej w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na Świątynię Zeusa na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Przejście z tzw Placu Owalnego w Jerash (Jordania) na wzgórze w kierunku Teatru Południowego” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga obok kolumny na środku tzw, Placu Owalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga na tle Świątyni Zeusa z lat 162-163 n.e. położonej na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zbliżenie kolumn przed Świątynią Zeusa na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Charakterystyczna kamienna posadzka tzw Placu Owalnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga na tle pozostałości ozdobnych kolumn w Jerash (Jordania)” Agnes M |
Następnie skierowaliśmy się
główną ulicą starożytnego Jerash czyli tzw. Cardo Maximus w stronę ruin tzw.
Macellum. Cardo Maximus to imponująca szeroka ulica wyłożona kamiennym brukiem
i ozdobiona 500 kolumnami zbudowanymi w stylu jońskim w I w. n. e., które
zostały przebudowane w II w n. e. na styl koryncki. Starożytne Cardo Maximus
przecinały ulice a w punkcie ich przecięcia wybudowano łuki czworo bramne tzw
Tetrapylony. Wśród pozostałości Macellum
zauważyłam w trawie liczne czerwone maki, które tworzyły kontrast z jasnymi
kolumnami. Zbliżyliśmy się do okrągłego placu, na środku którego umieszczono
cztery filary będące dawniej podstawą monumentalnego Tetrapylonu Południowego.
Nieco dalej znajdują się pozostałości
imponującej Katedry z połowy IV w . n.e. wybudowanej na fundamentach dawnej
świątyni Dionizosa. Tuż obok zobaczyliśmy
ogromny wodotrysk miejski czyli tzw. Nimfeum z II w n. e., gdzie zrobiliśmy sobie ładne pamiątkowe
grupowe zdjęcie. Nimfeum czyli dawna publiczna fontanna przepięknie ozdobiona o
półkolistym kształcie i dekoracyjnych niszach, w których kiedyś znajdowały się
piękne rzeźby. Nimfeum było specjalnie skonstruowanym wodotryskiem, z którego
centralnej części spływała woda do ogromnej zachowanej do dziś kamiennej misy w
kształcie muszli.
 |
| „Nasza grupa idąca szeroką ulicą tzw. Cardo Maximus w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ogromne kolumny niedaleko Cardo Maximus w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Fragmenty ozdobnych kolumn znaleziono niedaleko Macellum w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Imponujące kolumny stanowiące fragment tzw Macellum w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Piękny czerwony mak ukryty wśród starożytnych kolumn w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Maki ukryte w trawie pomiędzy pozostałościami kolumn w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ozdobne fragmenty dawnych kolumn w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga na tle kolumn niedaleko tzw Macellum w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Mapa wraz z opisem przedstawiającym kolejny fragment starożytnych świątyń w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nasza grupa przechodzi w stronę placu z Tetrapylonem Południowym w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Plac wraz z monumentalnym Tetrapylonem Południowym złożonym z czterech filarów w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
„Pięknie oświetlona słońcem główna ulica czyli tzw. Cardo Maximus w kierunku Teatru Północnego w Jerash
(Jordania)” Agnes M |
 |
| „Monumentalne kolumny zbudowane w dwóch rzędach po obu stronach tzw Cardo Maximus w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Starożytna kolumna na tle zabudowań współczesnego miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
|
 |
| „Ogromne kolumny zbudowane wzdłuż tzw Cardo Maximus w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Autorka bloga na tle kolumn tzw Katedry z połowy IV w. n.e. w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na monumentalny wodotrysk czyli tzw Nimfeum w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zbliżenie fragmentu ozdobnej misy tworzącej ogromne Nimfeum w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok na górną część Nimfeum zakończoną ozdobnymi kolumnami w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nasza wycieczka kieruje się w stronę tzw Teatru Północnego w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Fragment ozdobnych kamiennych liści stanowiących cześć kolumny w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Mapa wraz z opisem starożytnego kościoła w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Fragmenty pięknie zdobionych kolumn na tle nowoczesnej zabudowy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Nasza grupa blisko schodów prowadzących na szczyt wzgórza, na którym znajduje się Świątynia Artemidy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
Przeszliśmy dalej i
powoli zbliżyliśmy się do kolejnej imponującej budowli, która składała się z
dwóch ogromnych ścian tzw. propyleje a w środku, gdy podeszliśmy bliżej zobaczyłam
ogromne schody prowadzące w górę. Z daleka podziwiliśmy jeszcze pozostałości
dawnego Teatru rzymskiego tzw. Teatru Północnego wybudowanego w 165 r. p.n.e. a
rozbudowanego w 235 r. p.n.e. Teatr Północny mógł pomieścić widownię do 1600
osób. Obecnie ściana proscenium została odtworzona i znajdowała się na końcu
ulicy Cardo Maximus, po bokach której ustawiono liczne ozdobne kolumny. W
pewnej chwili nasz przewodnik zaproponował, że kto chce może wejść do góry po schodach
a druga część grupy pójdzie z nim dołem w stronę Tetrapylonu Północnego i wszyscy
spotkamy się przy wyjściu. Nie czekając na podział grupy zaczęłam wspinać się
po tych schodach, które wydawały się nie mieć końca. Schody zostały zbudowane w
bardzo oryginalny sposób, gdyż za każdym fragmentem wydawało się, że schody się
kończą i już osiągnęliśmy szczyt a tu niespodziewanie zaczynały się kolejne stopnie
schodów i jeszcze następne aż do szczytu na wzgórzu Jerash. Wreszcie dotarłam
na szczyt i nagle zobaczyłam przed sobą ogromną przestrzeń w kształcie
prostokąta tworzącą „tenemos” tzw. okręg
święty a na wprost od wejścia zauważyłam
w oddali przepiękną świątynię Artemidy ozdobioną kolumnami, które lśniły jak
złoto w jordańskim słońcu. Właściwe miejsce kultu w świątyni Artemidy znajduje
się na podwyższeniu z wysokimi ponad 20 metrowymi kolumnami korynckimi a przed
wejściem umieszczono ołtarz do składania ofiar. Blisko świątyni znajdowały się
ruiny trzech kościołów wzniesionych ok. 533 r. n.e. pod wezwaniem Św Jerzego,
Św Kosmy i Św Damiana z przepięknie zachowanymi mozaikami podłogowymi z czasów
Bizancjum. Za świątynią Artemidy w kierunku południowym znajdują się ruiny
Kościoła Św Teodora wraz z tzw. Dziedzińcem z fontanną, który został wybudowany
w V w. n. e. Idąc dalej w kierunku północnym możemy dojść do ruin dawnego
Teatru Północnego, który funkcjonował od 165 r. n.e. aż do przełomu V-VI w
.n.e. Nie mieliśmy zbyt dużo czasu a świątynia Artemidy i kościoły znajdowały
się dużej odległości od siebie, rozmieszczone na ogromnym obszarze, dlatego
szybko je zwiedziliśmy i zrobiliśmy pamiątkowe zdjęcia.
 |
| „Widok z boku na kolumny za którymi ukrywają się ogromne schody na wzgórze do Świątyni Artemidy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Pamiątkowe zdjęcia na schodach przed wejściem do Świątyni Artemidy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok w dół schodów prowadzących do Świątyni Artemidy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ostatnia część schodów prowadzących do Świątyni Artemidy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na schody a w tle panorama współczesnego miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Zbliżenie schodów na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Szeroki plac rozciągający się od schodów aż do Świątyni Artemidy – widok w kierunku współczesnego Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Schody na wzgórzu wraz z kilkoma kolumnami prowadzącymi do świątyni w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Widok z daleka na Świątynię Artemidy na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ozdobne kolumny przed wejściem do Świątyni Artemidy w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Świątynia Artemidy na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Fragmenty kolumn na wzgórzu na tle współczesnego miasta Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Panorama z góry na współczesne miasto Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Kolumny na wzgórzu w Jerash (Jordania) niedaleko ruin Kościołów Św Kosmy i Damiana” Agnes M |
 |
| „Kolumny rozciągające się na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Panorama rozciągająca się wokół kolumn na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Ruiny kościoła Św Jana Chrzciciela i Św Jerzego na wzgórzu w Jerash (Jordania)” Agnes M |
 |
| „Przepiękna panorama rozciągająca się ze wzgórza w Jerash (Jordania)” Agnes M |
Następnie zeszliśmy ze wzgórza
podziwiając po drodze Plac Owalny z 56 kolumnami i Bramę Południową z góry. Ze
wzgórza rozpościera się przepiękny widok na starożytną część ruin Jerash a w
tle kontrastujące z ruinami kolumn zabudowania nowoczesnego współczesnego miasta
Jerash z charakterystycznym meczetem zakończonym błękitną kopułą. Po przeciwnej
stronie wysoko na szczycie wzgórza w Jerash pasterz ubrany w tradycyjną
jordańską arafatkę wypasał duże stado kóz. Powoli skierowaliśmy się w stronę
ogromnego Teatru Rzymskiego. Z daleka dobiegała bardzo głośna ludowa tradycyjna
muzyka. Jakaś nieznana jordańska orkiestra grała na oryginalnych instrumentach
a rozbawione jordańskie nastolatki tańczyły tradycyjny taniec głośno się
śmiejąc i śpiewając. Dziewczyny były bardzo rozbawione i zainteresowane
turystami, dlatego chętnie robiły sobie z nami wspólne pamiątkowe zdjęcia. Zaczęłam
z nimi chwilę rozmawiać a jedna z nich zapytała mnie jak mam na imię. Następnie
zaproponowała grupie, że teraz zaśpiewają i zatańczą dla mnie. Na koniec
zrobiłyśmy sobie wspólne pamiątkowe zdjęcie na tle Teatru Południowego w
Jerash. Przepięknie zachowany do dziś imponujący Teatr Południowy został
wybudowany za czasów panowania cesarza Domicjana (81-96 p.n.e.). Imponująca
widownia teatru składała się z dwóch pierścieni stopni tworzących 32 szeregi i
mogła pomieścić aż 3 tysiące widzów. Współcześnie w bardzo dobrym stanie
zachowała się scena urządzona na podium z 12 niszami i orkiestra.
